Functioneringsgesprek, alles wat u er over moet weten
Wat is een functioneringsgesprek?
Een functioneringsgesprek is een periodiek gesprek tussen een medewerker en een leidinggevende om de samenwerking te evalueren. Het is in essentie een soort van evaluatiegesprek dat op gelijkwaardige basis gevoerd wordt en ruimte biedt voor beide perspectieven.
Tijdens een evaluatiegesprek kunnen werknemer en leidinggevende met elkaar bespreken wat er allemaal naar wens is verlopen sinds het voorgaande functionerings- of beoordelingsgesprek of de indiensttreding, maar ook wat minder goed bevallen is.
Verschil functioneringsgesprek en beoordelingsgesprek
Het grootste verschil tussen een functioneringsgesprek en een beoordelingsgesprek zijn de richting en de focus ervan. Waar eerstgenoemde een dialoog tussen en over beide partijen is, gaat het bij een beoordelingsgesprek alleen over het functioneren van de werknemer vanuit het perspectief van de leidinggevende.
Het belang van functioneringsgesprekken
Evaluatiegesprekken zijn van onschatbare waarde voor iedere organisatie met ambities en de wens om zich voortdurend verder te ontwikkelen. Ze bieden namelijk de mogelijkheid om eens in de zoveel tijd te evalueren hoe de samenwerking bevalt en wat er nog verbeterd kan worden om het potentieel zo optimaal mogelijk te benutten.
Tijdens zo’n evaluatiegesprek kunnen zowel de werknemer als de leidinggevende de sterke en zwakke punten van een dienstverband in kaart brengen. Het grote voordeel van periodieke evaluatiegesprekken is dat ze zonder specifieke (negatieve) aanleiding gehouden worden. Daardoor kunnen de gespreksgenoten vrijer en opener de dialoog met elkaar aangaan.
Ook voor werknemers is het belangrijk dat er met enige regelmaat een gesprek over hun functioneren gevoerd wordt. Niet alleen hebben ze daarin de mogelijkheid om belangrijke punten aan te stippen, maar belangrijker nog: ze krijgen feedback. Voor werknemers is het belangrijk om regelmatig feedback te krijgen. Dit wordt tijdens de dagelijkse gang van zaken nogal eens over het hoofd gezien.
Wat is belangrijk bij een functioneringsgesprek?
Er zijn een paar vragen omtrent evaluatiegesprekken die vaak gesteld worden. Hieronder volgt een overzicht van een paar belangrijke vragen met hun antwoorden.
Wat is het doel van een functioneringsgesprek?
Het doel van een evaluatiegesprek is uiteindelijk om het dienstverband van een werknemer zo goed en aangenaam mogelijk vorm te geven. Als organisatie wilt u zo succesvol mogelijk zijn. Om als geheel succesvol te zijn, moet elke afzonderlijke schakel ook succesvol zijn en zijn taken goed kunnen uitvoeren. Tijdens een evaluatiegesprek kunnen medewerkers aangeven waarom ze eventueel minder goed presteren en wat hen daarbij hindert. Andersom kunt u dergelijke zaken ook aanstippen.
Hoe vaak is een functioneringsgesprek nodig?
Alhoewel evaluatiegesprekken cruciaal zijn voor een goed geoliede organisatie, bestaat er geen eenduidige vuistregel over hoe vaak u ze moet voeren. In het verleden was het gangbaar om ongeveer eenmaal per jaar samen te evalueren. Tegenwoordig is het gebruikelijker om er meerdere keren per jaar de tijd voor te nemen. Uiteindelijk spelen meerdere factoren een rol: de individuele medewerker, de gesprekslengte en de beschikbaarheid.
Is een functioneringsgesprek verplicht?
Nee. Het is niet wettelijk verplicht om het functioneren van werknemers te evalueren. Veel cao’s bevatten echter wel een bepaling over verplichte evaluatiegesprekken.
Functioneringsgesprekken voorbereiden met voorbeelden
Een evaluatiegesprek is de uitgelezen mogelijkheid om binnen een afgesproken kader essentiële gesprekken over werkgerelateerde zaken te voeren die men in het dagelijkse leven misschien liever vermijdt. Om die reden is het van het grootste belang om zorgvuldig te werk te gaan. Zoals voor zoveel dingen in het leven geldt ook voor functioneringsgesprekken: een goede voorbereiding is het halve werk.
Hoe kunt u zich op een functioneringsgesprek voorbereiden?
Tijdens een evaluatiegesprek wilt u zorgvuldig te werk gaan. U wilt zowel belangrijke onderwerpen aansnijden en constructieve feedback geven, maar ook goed luisteren naar wat uw medewerkers te zeggen hebben. Daarom is het voorbereiden van een functioneringsgesprek essentieel.
• Vorig evaluatiegesprek/beoordelingsgesprek doornemen
Als u al eerder een evaluatiegesprek of beoordelingsgesprek met de betreffende werknemer gevoerd hebt, is het handig om een verslag hierover nog eens door te nemen en gemaakte afspraken te bekijken. Deze informatie kunt u gebruiken als grondslag voor het nieuwe gesprek.
• Concrete informatie inwinnen
Het is van groot belang dat u van tevoren feiten verzamelt en inlichtingen inwint om een concrete basis voor uw argumentatie te hebben. U wilt uiteraard geen onwaarheden verkondigen en het vertrouwen van u medewerker beschadigen.
• Vooraf agendapunten meedelen
Om medewerkers de gelegenheid te bieden zich goed voor te bereiden, kunt u hun vooraf de agenda toesturen, zodat ze weten welke onderwerpen tijdens het gesprek aan bod komen. Zo kunnen ze ook relevantere informatie mee aan tafel brengen.
Wat bespreekt U in een functioneringsgesprek? Voorbeelden van onderwerpen
Al naargelang de functie, de specifieke medewerker en de frequentie zijn er verschillende onderwerpen die tijdens een evaluatiegesprek aan bod kunnen komen. Hieronder volgen een paar voorbeelden van thema’s voor een functioneringsgesprek:
• Feedback van beide kanten
Beide partijen kunnen positieve en negatieve aspecten ter sprake brengen.
• Gestelde doelen en nieuwe doelstellingen
U bekijkt of gestelde doelen behaald zijn en kunt nieuwe doelstellingen formuleren.
• Ontwikkeling en doorgroeimogelijkheden
Het is belangrijk dat medewerkers zich blijven ontwikkelen en hiertoe ook de mogelijkheid krijgen. Het functionerings- of beoordelingsgesprek is een handig moment om zulke onderwerpen aan te snijden.
• Samenwerking met collega’s
Hoe medewerkers binnen hun team functioneren is van essentieel belang. Feedback over dit thema is dus onontbeerlijk.
• Relevante informatie over de persoonlijke situatie
Soms belemmeren persoonlijke omstandigheden het functioneren. Voor beide partijen is het goed om dit aan te kaarten zodat er naar oplossingen gekeken kan worden.