Waarom proeftijd handig kan zijn
Wat is proeftijd?
De proeftijd of proefperiode is een periode aan het begin van een dienstverband waarin werkgever en werknemer elkaar kunnen leren kennen. Tijdens deze periode kunnen de werkgever én de werknemer het dienstverband verbreken zonder daarbij alle wettelijke voorwaarden voor ontslag in acht te hoeven nemen. Zo hoeft geen van beide partijen zich tijdens de proefperiode aan de wettelijke opzegtermijn te houden.
Bestaat er een wettelijke proeftijd?
Er bestaat niet zoiets als een wettelijke proeftijd, een minimale proefperiode die bedrijven moeten naleven. Werkgevers kunnen te allen tijde besluiten om een kandidaat zonder voorwaardelijke periode in dienst te nemen.
Andersom is de maximale proeftijd wettelijk vastgelegd. Al naargelang de lengte van een arbeidsovereenkomst kan de voorwaardelijke periode wettelijk maximaal 2 maanden bedragen.
Een contract van tussen de 6 en 24 maanden mag een maximale proefperiode van 1 maand hebben. Hetzelfde geldt voor een tijdelijke arbeidsovereenkomst zonder einddatum.
Het is dus belangrijk om te onthouden dat de maximale proeftijd wettelijk vastgelegd is.
Waarom hebben organisaties baat bij een proefperiode?
Het is voor organisaties en bedrijven erg belangrijk dat een proeftijd wettelijk mogelijk is. Hieronder leest u waarom dat zo is.
• Betere match
Voor zowel werknemers als werkgevers vormt de voorwaardelijke termijn een soort van buffer die ervoor zorgt dat een verkeerde inschatting niet definitief wordt.
Als organisatie weet u nooit precies wie u in huis haalt. Uiteraard doet de HRM-afdeling tijdens het wervings- en selectieproces haar uiterste best om de meest geschikte kandidaat voor een positie uit de sollicitanten te zeven. Maar het blijft afwachten hoe diegene in de praktijk functioneert en hoe de samenwerking met andere collega’s bevalt.
De proefperiode vormt een mogelijkheid om kandidaten in de praktijk van uw organisatie te leren kennen voordat u ze definitief in dienst neemt.
• Kostenbesparing
Met een voorwaardelijke periode kunnen werkgevers kosten besparen. Ontslag en alle bijbehorende procedures kunnen een enorme kostenpost vormen.
Gedurende deze periode gelden minder strenge regels, waardoor u minder kosten maakt mocht iemand toch een mismatch blijken.
Wat houdt een proeftijd voor werknemers in en waar dient u op te letten?
Ook voor werknemers is de proeftijd een belangrijke periode. Maar anders dan werkgevers zitten er voor werknemers ook een paar kritieke kanten aan.
• Betere match
Net als voor werkgevers geldt ook voor werknemers: van tevoren weet je niet precies waar je terechtkomt en wat je gaat doen. Soms blijkt een nieuwe baan toch niet helemaal aan te sluiten op je behoeften en vaardigheden. In zulke gevallen kunnen ook werknemers binnen de proefperiode probleemloos de arbeidsovereenkomst verbreken.
• Onzekerheid
Een nadeel voor nieuwe werknemers is dat ze gedurende de proefperiode aan een zekere mate van onzekerheid onderhevig kunnen zijn. Niet voor iedereen is het aantrekkelijk om een veilig contract in te leveren voor een nieuw contract met proeftijd. Voor sommigen kan dit betekenen dat ze liever een andere functie kiezen.
Belangrijk: de duur van een proeftijd moet worden vastgelegd
Als werkgever is het belangrijk dat u de gemaakte afspraken over een eventuele proefperiode schriftelijk vastlegt: dat gebeurt normaal gesproken in de arbeidsovereenkomst.
Hoe u bepaalt of een proefperiode succesvol is?
Net als tijdens het ‘normale’ dienstverband wilt u als werkgever tijdens de proeftijd kunnen meten hoe een werknemer presteert en waar diens sterke en mindere punten liggen. Alleen zo kunt u een dienstverband goed inrichten. Tijdens de proefperiode is het extra belangrijk om goed te weten hoe u dit kunt meten: na afloop is het moeilijker om iemand te ontslaan die niet goed functioneert.
• Trainen en inwerken
Voordat u überhaupt iets over het functioneren van werknemers kunt zeggen, is het belangrijk dat ze voorbereid zijn op hun werkzaamheden. Zorg er dus voor dat ze goed getraind en ingewerkt worden.
• Doelen stellen
Een van belangrijkste stappen voor een succesvolle proefperiode is voor uzelf te bepalen welke targets uw nieuwe werknemer dient te halen. Zo kunt u in één oogopslag bepalen of iemand aan uw voorwaarden voldoet.
• Evaluatiegesprek
Als werkgever doet u er tegen het einde van de proeftijd goed aan om te evalueren hoe de werknemer de periode beleefd heeft. Misschien hebt u als organisatie zaken over het hoofd gezien of speelden er onverwachte dingen op de achtergrond. Zo kunt u het functioneren van de werknemer beter interpreteren.